APOD.pl: astronomiczne zdjęcie dnia
Codziennie nowy obraz lub zdjęcie naszego fascynującego Wszechświata
wraz
z krótkim objaśnieniem napisanym przez zawodowego astronoma.
Zobacz więcej!
Klucha Lyman-alfa
Źródło:
NASA /
ESA,
CXC, JPL-Caltech, STScI,
NAOJ,
J.E. Geach (Univ. Durham)
et al.
Ilustracja:
NASA/CXC/M.Weiss
Opis: Przeogromny obłok wodoru, nazwany kluchą Lyman-alfa, na powyższym niesamowitym zdjęciu (po lewej), które jest składanką danych rentgenowskich, optycznych i podczerwonych zarówno z obserwatoriów kosmicznych, jak i naziemnych, rozciąga się na kilkaset tysięcy lat świetlnych. Ta gigantyczna amebokształtna struktura jest widoczna taka, jaka była wtedy, gdy Wszechświat miał zaledwie 2 miliardy lat (jakieś 12 miliardów lat temu). Kluchy Lyman-alfa mają taką nazwę, ponieważ silnie emitują one promieniowanie przez emisyjną wodoru Lyman-alfa. Normalnie emisja w linii Lyman-alfa znajduje się w nadfioletowej części widma, kluchy Lyman-alfa są jednak tak odległe, że ich światło jest poczerwieniona (wydłużona) do widzialnych długości fali. Dane rentgenowskie (na niebiesko) wskazują na obecność supermasywnej czarnej dziury, żywiącej się w centrum galaktyki aktywnej, zanurzonej w klusze. Uważa się, że zilustrowane zbliżenie na prawym panelu promieniowanie i wypływy z galaktyki aktywnej są źródłem zasilania i ogrzewania wodoru w klusze. W istocie kluchy Lyman-alfa odpowiadają wczesnej fazie powstawania galaktyk, gdzie grzanie jest tak wielkie, że zaczyna ograniczać późniejszy szybki wzrost galaktyki aktywnej i ich supermasywnych czarnych dziur.
< | Archiwum | Nadsyłanie | Lista tematyczna | Search | Kalendarz | RSS | Edukacja | O APOD | Forum | >
Autorzy i wydawcy:
Robert Nemiroff
(MTU) &
Jerry Bonnell (UMCP)
NASA Official: Phillip Newman
Specific rights apply.
NASA Web
Privacy Policy and Important Notices
A service of:
ASD at
NASA /
GSFC
& Michigan Tech. U.