APOD.pl: astronomiczne zdjęcie dnia

Codziennie nowy obraz lub zdjęcie naszego fascynującego Wszechświata
wraz z krótkim objaśnieniem napisanym przez zawodowego astronoma.
Zobacz więcej!

31 sierpnia 2020

SS 433: mikrokwazar w gwieździe podwójnej
Animacja: DESY, Science Communication Lab

Opis: SS 433 jest jednym z najbardziej niezwykłych układów gwiazd jakie znamy. Jego zwykła nazwa pochodzi z katalogu gwiazd Drogi Mlecznej, które wysyłają promieniowanie typowe dla atomowego wodoru. Jego niezwykłe zachowanie pochodzi od zwartego obiektu, czarnej dziury lub gwiazdy neutronowej, który utworzył dysk akrecyjny oraz dżety. Ponieważ dysk i dżety SS 433 przypominają te, które otaczają supermasywne czarne dziury w centrach odległych galaktyk, SS 433 zaliczany jest czasem do mikrokwazarów. Przedstawiona animacja utworzona na podstawie danych obserwacyjnych ukazuje masywną, gorącą gwiazdę, która związana jest w ruchu orbitalnym ze zwartym obiektem. Na początku filmu widzimy, jak materia jest grawitacyjnie wyrywana ze zwykłej gwiazdy, a następnie opada na dysk akrecyjny. Gwiazda centralna wysyła również w przeciwnych kierunkach dżety zjonizowanego gazu. Każdy z nich osiąga prędkość około 1/4 prędkości światła. Film następnie ukazuje widok z góry przedstawiający precesujące dżety, które wytwarzają rozszerzającą się spiralę. Z jeszcze większej odległości widać dżety zanikające w pobliżu centrum pozostałości po supernowej W50. Dwa lata temu niespodziewanie odkryto za pomocą meksykańskiego detektora HAWC, że SS 433 wysyła niezwykle energetyczne (w zakresie TeV) promieniowanie gamma. Na tym nie kończą się niespodzianki. Niedawna analiza danych archiwalnych zebranych przez satelitę Fermi pokazała źródło tych promieni oddzielone od centralnych gwiazd, pulsujące w zakresie gamma z okresem 162 dni. To tyle samo, ile wynosi okres precesji dżetów. Przyczyna tego pozostaje na razie nieznana.

Nauczyciele i uczniowie: pomysły na wykorzystanie APODu w sali lekcyjnej.
Jutro: słona planetoida


< | Archiwum | Nadsyłanie | Lista tematyczna | Search | Kalendarz | RSS | Edukacja | O APOD | Forum | >

Autorzy i wydawcy: Robert Nemiroff (MTU) i Jerry Bonnell (UMCP)
Przedstawiciel NASA: Phillip Newman, obowiązują określone prawa.
Polityka prywatności sieci NASA oraz ważne uwagi
Serwis prowadzony przez: ASD w NASA / GSFC
oraz Michigan Tech. U.