APOD.pl: Astronomiczne zdjęcie dnia

Codziennie nowy obraz lub zdjęcie naszego fascynującego Wszechświata
wraz z krótkim objaśnieniem napisanym przez zawodowego astronoma.
Zobacz więcej!

5 września 1998
Zobacz opis. Po kliknięciu na zdjęcie załaduje się wersja
 o największej dostępnej rozdzielczości.

Krab zasilany pulsarem
Źródło:
J. Hester i P. Scowen (ASU), NASA

Opis: Latem 1054 roku n.e. chińscy astronomowie donieśli, że gwiazda w konstelacji Byka (Taurus) nagle stała się tak jasna, jak Księżyc w pełni. Stopniowo słabnąc, gwiazda była widoczna przez ponad rok. Obecnie rozumiemy, że za to pojaśnienie odpowiada widowiskowy wybuch supernowej - eksplozja masywnej gwiazdy, której szczątki możemy teraz obserwować, jako Mgławicę Krab. Jądro tej gwiazdy zapadło się i utworzyło wirującą gwiazdę neutronową, lub pulsara, jeden z najegzotyczniejszych obiektów znany XX-wiecznej astronomii. Podobnie do kosmicznej latarni morskiej, wirujący pulsar w Krabie wytwarza wiązki promieniowania radiowego, widzialnego, rentgenowskiego i gamma, które - jak sama nazwa wskazuje - wytwarzają pulsy, omiatające nasze pole widzenia. Dzięki użyciu niesamowitej serii zdjęć w zakresie widzialnym, wykonanych przez Teleskop Kosmiczny Hubble'a (ang. Hubble Space Telescope), astronomowie odkryli wewnątrz Mgławicy Krab widowiskowe ruchy, zasilane przez pulsar. Najciekawsze ujęcia owego „filmu” Kraba z HST pokazują kosmki materii, oddalające się od pulsara z prędkością połowy prędkości światła, mieniące się halo oraz tańczące węzły silnej emisji, podobne do duszków, ponad biegunem pulsara. Dynamikę i emisję samej mgławicy, mającej średnicę ponad 10 lat świetlnych zasila energia pulsara, mającego mniej więcej 10 km średnicy, ale masywniejszego od Słońca. Na powyższym zdjęciu z HST, pulsar to ta będąca po lewej z dwóch jasnych gwiazd centralnych.

Jutro: Merkury z Marinera


< | Archiwum | Lista tematyczna | Szukaj | Kalendarz | Słownik | Edukacja | O APOD | Forum | >

Autorzy i wydawcy: Robert Nemiroff (MTU) & Jerry Bonnell (UMCP)
NASA Official: Phillip Newman Specific rights apply.
NASA Web Privacy Policy and Important Notices
A service of: ASD at NASA / GSFC
& Michigan Tech. U.