APOD.pl: astronomiczne zdjęcie dnia

Codziennie nowy obraz lub zdjęcie naszego fascynującego Wszechświata
wraz z krótkim objaśnieniem napisanym przez zawodowego astronoma.
Zobacz więcej!

27 czerwca 2025

Messier 109
Źródło i prawa autorskie: Robert Eder

Opis: Piękna galaktyka spiralna z poprzeczką, M109 jest 109-tą pozycją w sławnym katalogu jasnych mgławic i gromad gwiazdowych Karola Messiera. Możecie ją odnaleźć tuż pod kufrem Wielkiego Wozu, w północnym gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy (Ursa Maior). Blask w górnym, lewym rogu tego teleskopowego zdjęcia pochodzi od jasnej gwiazdy wozu, Phecdy, czyli gamma Ursa Maioris. Wydatna poprzeczka M109 nadaje galaktyce wygląd greckiej litery "theta" (θ), powszechnie używanej w matematyce jako symbol kąta. M109 zajmuje oczywiście niewielki kąt na ziemskim niebie, bo zaledwie 7 minut łuku, czy też 0,12 stopnia. Jednak ten mały kąt odpowiada ogromnej średnicy 120 tysięcy lat świetlnych, przy odległości do galaktyki szacowanej na 60 milionów lat świetlnych. M109 jest najjaśniejszą galaktyką znanej obecnie gromady Ursa Maior, a na zdjęciu towarzyszą jej kolczaste gwiazdy naszej Galaktyki. Widoczne są również trzy, niewielkie, kosmate i niebieskawe galaktyki. To (od góry do dołu) UGC 6969, UGC 6940 oraz UGC 6923, będące prawdopodobnie satelitami dużej M109.

Jutro: świetlny weekend

Autorzy i wydawcy: Robert Nemiroff (MTU) i Jerry Bonnell (UMCP)
NASA Official: Amber Straughn obowiązują określone prawa.
Polityka Privacy, Accessibility, Notices;
Serwis prowadzony przez: ASD w NASA / GSFC,
NASA Science Activation
oraz Michigan Tech. U.